Ἡ Περιτομή τοῦ Κυρίου

Ἀφοῦ εἴπαμε κάποια πράγματα γιά τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ἐρχόμαστε τώρα σέ μιά ἄλλη δεσποτική ἑορτή, τήν Περιτομή τοῦ Κυρίου. Θά κάνουμε λίγες ἁπλές σκέψεις. Εἶναι ἀλήθεια πώς οἱ χριστιανοί μας πολύ λίγα ἤ τίποτε δέν γνωρίζουν γιά τήν γιορτή αὐτή.

Ποιά εἶναι ἡ προϊστορία της; πῶς ἀρχίζει ἡ ὑπόθεση αὐτή;

Τήν περιτομή τήν ἔδωσε πρώτη φορά ὁ Θεός στόν πατριάρχη Ἀβραάμ καί κατόπιν στόν Μωϋσῆ. Στό πρῶτο βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, στή Γένεση (17,10) λέει ὁ Θεός στόν Ἀβραάμ: Θά διατηρήσεις αὐτήν τήν διαθήκη, αὐτήν τήν συμφωνία ἐσύ καί κάθε ἀπόγονός σου. Ὅταν τό ἀρσενικό  παιδί θά γίνεται ὀκτώ ἡμερῶν, θά περιτέμνεται τήν σάρκα τῆς ἀκροβυστίας του. Θά κόβουν ἕνα κομμάτι, μία μικρή λωρίδα, ἀπό τό γεννητικό ὄργανο τοῦ μωροῦ.

Αὐτό τηρήθηκε μέ μεγάλη εὐλάβεια ἀπό ὅλους τούς Ἑβραίους καί τηρεῖται ἀκόμη καί σήμερα. Ὁ ἱστορικός τῆς ἀρχαιότητας Ἡρόδοτος ἀναφέρει, ὅτι περιετέμνοντο ἀκόμη καί οἱ Αἰγύπτιοι καί οἱ Αἰθίοπες. Σήμερα τό τηροῦν αὐτό καί ὅλοι οἱ Μουσουλμάνοι.

Εἶχε δοθεῖ γιά λόγους ὑγιεινῆς, γιά πρόληψη ἀσθενειῶν καί μολύνσεων. Οἱ Ἰουδαῖοι ἦταν περιπλανώμενος λαός, πού δέν ἀγαποῦσε καί τόσο πολύ τήν καθαριότητα. Κατά κάποιο τρόπο αὐτό ἰσχύει ἀκόμη καί σήμερα.

Στή συνέχεια εἶχε καί θρησκευτικούς λόγους, γιά τούς ὁποίους γινόταν. Εἶχε βαθύ θεολογικό νόημα καί περιεχόμενο.Ἦταν μία προσφορά τοῦ παιδιοῦ στό Θεό. Ἦταν μιά ὑπενθύμιση, πώς οἱ Ἑβραῖοι ὄφειλαν νά διαφέρουν στήν πίστη ἀπό τούς ἄλλους λαούς. Ἦταν μία ὑπενθύμιση, ὅτι πρέπει νά ἐμμένουν στή θεοσέβεια τῶν προγόνων τους. Νά μή προσκυνοῦν τά εἴδωλα τῶν γειτονικῶν λαῶν. Σ᾿ αὐτό ἐπέμενε πολύ ὁ Θεός. Γι᾿ αὐτό καί οἱ πρῶτες ἐντολές τοῦ Δεκαλόγου, πού δόθηκαν στόν Μωϋσῆ πάνω στό ὄρος Σινᾶ, ἀναφέρονται σ᾿ αὐτό τό θέμα. Δέν ὑπάρχουν ἄλλοι θεοί. Τά εἴδωλα τῶν ἐθνῶν εἶναι δαιμόνια. Εἶναι ψεύτικοι θεοί καί δέν πρέπει νά τούς προσκυνοῦν.

Σέ ἄλλλες ἁμαρτίες καί ἀδυναμίες ὑποχωροῦσε ὁ Θεός. Ἦταν ἀνεκτικός. Ὅμως στό θέμα τῆς πίστεως ἦταν αὐστηρός καί ἀπόλυτος. Δέν ἀνεχόταν τήν παραμικρή ἀπόκλιση. Τό βασικό ἦταν νά ἔχουν τήν σωστή πίστη, νά πιστεύουν στόν ἀληθινό Θεό καί ὅλα τά ἄλλα θά τά μάθαιναν σιγά-σιγά καί θά τά ἐφήρμοζαν. Ἡ ἀληθινή πίστη ἔχει ἄμεση σχέση μέ τήν σωστή ζωή. Ἄν πιστεύουμε σωστά, ζοῦμε προσεκτικά. Ὅταν δέν πιστεύουμε, τότε κάνουμε ὅλα τά κακά, ἀκόμη καί τά μεγαλύτερα κακουργήματα. Δέν ἔχουμε φραγμό στά λόγια καί στά ἔργα μας.

Γιατί ἡ περιτομή ἔπρεπε νά γίνεται στήν περιοχή τῶν γεννητικῶν ὀργάνων; Πρῶτον εἴπαμε γιά λόγους ὑγείας καί κατόπιν γιά νά δείξει ὁ Θεός, ὅτι χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος νά ἔχει κάποιον περιορισμό καί νά εἶναι ἐγκρατής στά σαρκικά. Μή λησμονοῦσε, ὅτι γι᾿ αὐτό τό πρᾶγμα τιμώρησε ὁ θεός τούς ἀνθρώπους μέ τόν κατακλυσμό στήν ἐποχή τοῦ Νῶε. Διά τό εἶναι αὐτούς σάρκας. Εἶχαν γίνει πολύ σαρκικοί. Τό μυαλό τους ἦταν μόνο στά σαρκικά ἁμαρτήματα.

Τό ἴδιο καί χειρότεροι ἦσαν  οἱ κάτοικοι στά Σόδομα καί Γόμορα. Ἦσαν ὁμοφυλόφιλοι, μία διαστροφή καί παρά φύσιν πρᾶξις, πού στόν καιρό μας-δυστυχῶς-παίρνει τρομακτικές διαστάσεις.

Ἡ περιτομή δήλωνε τόν καθαρό Ἰσραηλίτη, τόν εὐσεβή τηρητή τοῦ Νόμου.Ὁ ἀπερίτμητος ἦταν ἀκάθαρτος, ρυπαρός, ἀσεβής, εἰδωλολάτρης.

Ἀκόμη ἦταν μία διαρκής ὑπενθύμισις τοῦ Θεοῦ στούς Ἰσραηλίτες, ὅτι οἱ περιτεμνόμενοι δέν ἔπρεπε νά παίρνουν γυναῖκες εἰδωλολάτρισσες, γιά νά μή χάσουν τήν πίστη τους, νά μή περιφρονήσουν τόν ἀληθινό Θεό. Εἶναι ἀλήθεια, πώς ἡ ἄπιστη σύζυγος θά ὁδηγήσει τόν ἄντρα της στήν ἀπιστία, θά τόν ἀπομακρύνει ἀπό τόν ἀληθινό Θεό. Καί ἐνῷ ἡ ἄπιστη κάνει αὐτό, ἡ δῆθεν πιστή καί εὐσεβής δέν καταφέρνει νά ὁδηγήσει τόν σύζυγό της στό Θεό καί στήν Ἐκκλησία.

Γι᾿ αὐτό καί σήμερα πρέπει νά ἀποφεύγωνται οἱ λεγόμενοι μεικτοί γάμοι. Ὅταν δέν ἔχουμε συμφωνία καί ἐπιτυχία ἀνάμεσα σέ ὁμοδόξους, δέν μπορῶ νά καταλάβω, πῶς θά πάει καλά ὁ γάμος μέ τούς αἱρετικούς καί εἰδικά μέ τούς δυτικούς-εὐρωπαίους, πού σήμερα στό σύνολό τους εἶναι ἐντελῶς ἄθεοι καί ἄθρησκοι.

Ἡ περιτομή γινόταν μέ κοφτερή πέτρα ἤ μέ ἀτσάλινο μαχαίρι. Τότε ἦταν πού ἔδιναν καί τό ὄνομα στό μικρό παιδί. Ἔτσι καί ὁ Χριστός κατά τήν ὄγδοη ἡμέρα, πού ἔγινε ἡ περιτομή του, πῆρε τό ὄνομα Ἰησοῦς, πού σημαίνει σωτήρας.

Ἄς δοῦμε στή συνέχεια, γιατί περιετμήθηκε ὁ Χριστός, ἦταν ἀπαραίτητο; Κανονικά ὄχι. Σάν Θεός, πού ἦταν, δέν εἶχε ἀνάγκη ἀπό κανένα ἀπό αὐτά. Ὅμως ἀφοῦ γεννήθηκε καί ἔζησε σέ ἕνα συγκεκριμένο περιβάλλον, τήρησε ὅλες τίς διατάξεις καί τίς συνήθειές του. Ὅπως δέχθηκε τήν περιβολή τῶν σπαργάνων, ἔτσι δέχθηκε καί τήν περιτομή. Εἶναι ἄκρα συγκατάβασις καί ταπείνωσις. Ὑπομένει πολλά γιά χάρη μας καί αὐτό θεωρεῖται μεγάλη Δεσποτική ἑορτή.

Λέει ὁ ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος, ὅτι τήν περιτομή τοῦ Χριστοῦ τήν ἔκανε ὁ Ἰωσήφ ὁ μνήστωρ. Ὁ δέ ἅγιος Ἐπιφάνιος λέει, ὅτι ἡ περιτομή ἔγινε μέσα στό σπήλαιο. Τίς περισσότερες φορές γινόταν στή Συναγωγή καί κάποιες φορές στό σπίτι. Τίς περισσότερες φορές τήν ἔκαμνε κάποιος ἱερεύς καί τίς λιγότερες ὁ ἴδιος ὁ πατέρας τοῦ παιδιοῦ.

Λοιπόν κανονικά δέν εἶχε ἀνάγκη ἀπό τήν περιτομή. Ὅμως ὑπάκουσε σ᾿ αὐτό πού εἶπε ὁ Θεός στόν Ἀβραάμ καί ἀργότερα, γιά δεύτερη φορά, στόν Μωϋσῆ. Μέ αὐτό ἔδειξε, ὅτι ἦταν κανονικός ἄνθρωπος, τέλειος ἄνθρωπος. Κάποιοι αἱρετικοί πίστευαν καί διέδιδαν, ὅτι ὁ Χριστός δέν ἐνανθρώπησε πραγματικά, ἀλλά κατά δόκησιν, δηλαδή  φανταστικά, ὑποθετικά. Ὅμως, ἄν δέν ἔλαβε κανονικά τήν ἀνθρώπινη σάρκα, τότε τί ἔκοψαν κατά τήν περιτομή; Ἄν ὁ Χριστός ὑποθετικά σαρκώθηκε, τότε δέν ἔφερε τήν σωτηρία, δέν σώθηκε τό ἀνθρώπινο γένος. Ὑποθετική εἶναι ἡ σωτηρία μας, ὄχι πραγματική.

Ἀκόμη περιετμήθηκε γιά νά ἀποδείξει, ὅτι σέβεται τόν νόμο τοῦ Μωϋσῆ. Ὅτι δέν ἰσχύει αὐτό γιά τό ὁποῖο τόν κατηγοροῦσαν. Ὅτι δέν καταλύει, δέν παραβαίνει τόν νόμο καί τούς προφῆτες. Ἤθελε νά διδάξει κι᾿ ἐμᾶς, ὅτι πρέπει νά ἐφαρμώζουμε τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ὅλες τίς διατάξεις του. Νά μή κάνουμε ἐπιλογή καί διαλογή. Ἄλλα νά τηροῦμε καί ἄλλα νά παραβαίνουμε, νά καταπατοῦμε. Ἡ περιτομή εἶναι μήνυμα ὑπακοῆς. Ὁ Χριστός περιτέμνεται, γιά νά δηλώσει ὑποταγή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Ὅποιος ἔχει περιουσία τήν σφραγίζει, γιά νά τήν ξεχωρίζει. Ἔτσι καί ὁ Θεός  σημάδεψε τόν περιούσιο λαό του, γιά νά δείξει ὅτι εἶναι ἰδιοκτησία του.  Ἡ περιτομή φανερώνει τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ καί δηλώνει τήν ὑπακοή τῶν ἀνθρώπων. Μέ τήν περιτομή ἔδειξε, ὅτι εἶναι πραγματικός Ἰουδαῖος. Δυστυχῶς, ἄν καί δικός τους, οἱ δικοί του ἄνθρωποι δέν τόν δέχθηκαν, ἀλλά τόν σταύρωσαν.

Ἐμεῖς σήμερα δέν ἔχουμε τήν περιτομή. Τό θέμα αὐτό ἀπασχόλησε τήν πρώτη Ἐκκλησία, ἄν ἔπρεπε δηλαδή οἱ χριστιανοί νά περιτέμνωνται. Τό θέμα τό ἔλυσαν οἱ Ἀπόστολοι μέ τήν πρώτη Σύνοδο, τήν λεγόμενη ἀποστολική, πού ἔγινε στά Ἱεροσόλυμα. Σ᾿ αὐτήν μίλησαν οἱ Ἀπόστολοι Πέτρος καί Παῦλος, Βαρνάβας καί Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος.

Ἡ περιτομή ἦταν τύπος τοῦ βαπτίσματος. Ὅταν φανερώθηκε ἡ ἀλήθεια, ἦταν ἀνώφελος πλέον ὁ τύπος καί ἡ σκιά. Ἑπομένως δέν ἦταν ἀπαραίτητη καί ἀναγκαία ἡ περιτομή τοῦ σώματος.Ἔπρεπε ὅμως νά διατηροῦν οἱ χριστιανοί τούς ἑαυτούς τους καθαρούς ἀπό τήν ἁμαρτία. Νά ἀπέχουν ἀπό τά εἰδωλόθυτα, τό αἷμα, τό πνικτό καί τήν πορνεία.

Οἱ χριστιανοί στό ἑξῆς δείχνουν τήν ἀφοσίωσή τους καί τήν πίστη τους στό Θεό μέ τό ἅγιο βάπτισμα, πού εἶναι περιτομή ἀχειροποίητος. Δέν γίνεται μέ χέρι ἀνθρώπινο. Μέ τό βάπτισμα παύουμε νά εἴμαστε τέκνα σώματος καί γινόμαστε τέκνα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Καλούμεθα πλέον νά περιτέμνουμε τά πάθη μας, τίς πονηρές ἐπιθυμίες μας, τίς ἁμαρτίες μας. Τόσο ἐμεῖς ὅσο καί οἱ ἄλλοι νά κάνουμε ἀγώνα πνευματικό, ὄχι κάποιες ἡμέρες τόν χρόνο, ἀλλά ὅλο τόν χρόνο καί τίς 365 ἡμέρες. Νά ζοῦμε μέ ἐγκράτεια στό σῶμα, στίς ἐπιθυμίες, στίς σκέψεις, στά μάτια, στά αὐτιά, στά λόγια. Νά δοξάζουμε τόν Θεό καί μέ τό σῶμα μας καί μέ τό πνεῦμα μας, τά ὁποῖα εἶναιτοῦ Θεοῦ. Σήμερα πρέπει νά ἔχουμε περιτομή τῆς καρδιᾶς ἀπό τήν σκληρότητας. Νά μή ἔχουμε σκληρή καρδιά, ἀλλά καρδιά πού θά ἀγαπάει εἰλικρινά.Θά ὁμολογοῦμε πίστη στό Θεό. Θά κάνουμε ὑπακοή καί θά δείχνουμε τήν ἀφοσίωσή μας σ᾿ Αὐτόν.

Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί δίνουμε τό ὄνομα στό παιδί κατά τήν ὄγδοη ἡμέρα. Εἶναι λάθος νά νομίζουμε, ὅτι ἡ ὀνοματοδοσία ἔχει σχέση μέ τήν βάπτιση. Γίνεται μία μικρή ἀκολουθία, διαβάζουμε μία ὡραιότατη εὐχή καί τότε δίνουμε τό ὄνομα. Αὐτό δυστυχῶς δέν γίνεται σήμερα. Εἴτε δέν τό γνωρίζουν οἱ χριστιανοί μας, εἴτε ἀδιαφοροῦν.

Τώρα τελευταῖα μάλιστα πολλές μητέρες δέν ἔρχονται οὔτε νά σαραντίσουν. Μή ἀποφεύγουμε τίς εὐχές τῆς Ἐκκλησίας. Μετά θά λέμε τί φταίει καί δέν πᾶνε καλά τά παιδιά μας εἴτε σωματικά, εἴτε πνευματικά.

Οὔτε πάλι εἶναι σωστό νά δίνεται τό ὄνομα στό Ληξιαρχεῖο χωρίς τήν εὐχή τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό τό ὄνομα, τό κανονικό, ὄχι ὑποκοριστικό ἤ ἀλλαγμένο-ἐξευρωπαϊσμένο ἁγιάζεται. Μέ αὐτό πρέπει νά ἀποκαλοῦμε τό παιδί μας. Αὐτό θά φέ΄ρει σέ ὅλη του τήν ζωή. Μέ αὐτό θά μπεῖ στήν ἀναμενόμενη Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Γιορτἀζοντας σήμερα τήν περιτομή τοῦ Κυρίου μας, δηλώνουμε ὅτι ἀνήκουμε σ᾿ Αὐτόν καί ὅτι θέλουμε νά διατηροῦμε καλές σχέσεις μέ Αὐτόν. Ἐφαρμόζουμε πρόθυμα τό θέλημά του. Μπαίνουμε ἀβίαστα κάτω ἀπό τήν προστασία καί τήν παρηγοριά του. Κόβουμε τίς κακίες μας καί τό δικό μας θέλημα. Πρέπει νά εἴμαστε τοῦ Θεοῦ, νά γίνουμε γνήσια παιδιά τοῦ Θεοῦ, γιά νά εἶναι καί ὁ Θεός πραγματικά δικός μας Πατέρας.