Ἀθανάσιον ἐπαινῶν ἀρετήν ἐπαινέσομαι.
Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος εἶναι ὁ πρῶτος μετά τούς τρεῖς Ἱεράρχες. Εἶναι ὁ δέκατος τρίτος τῶν Ἀποστόλων, ὁ στύλος τῆς Ὀρθοδοξίας.
Γεννήθηκε στήν Ἀλεξάνδρεια τῆς Αἰγύπτου. Οἱ γονεῖς του φτωχοί, ἀλλά πολύ πιστοί καί ἐνάρετοι. Δέν ἔκανε πολλές ἐγκύκλιες σπουδές, λόγῳ τῆς οἰκονομικῆς κατάστασης τῆς οἰκογενείας του. Ἔμαθε ὅμως σπουδαῖα θεολογικά γράμματα. Μελέτησε περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλον ἄνθρωπο καί ἀπό κάθε ἄλλο βιβλίο τήν Ἁγία Γραφή, τήν ὁποία ἔμαθε ἀπ᾿ ἔξω. Εἶχε ἰσχυρή φώτιση ἀπό τόν Θεό.
Μικρός, ὅταν ἔπαιζε μέ ἄλλα παιδιά, παρίστανε τόν ἱερέα. Κάποια φορά παίζοντας στήν ἄκρη τῆς θάλασσας βάπτισε ἕνα μικρό παιδί τῶν εἰδωλολατρῶν. Ἔτυχε νά τόν δεῖ ὁ τότε Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Ἀλέξανδρος, ὁ ὁποῖος τόσο πολύ ἐνθουσιάσθηκε, ἐπειδή ἡ βάπτισις ἔγινε σέ τέλειο βαθμό, ὥστε θεώρησε τήν βάπτιση κανονική καί πῆρε τόν Ἀθανάσιο ὑπό τήν προστασία του στό Πατριαρχεῖο.
Ἐκεῖ γνώρισε πολλούς ἀθλητάς καί ὁμολογητάς τῆς εὐσεβείας. Ἀνθρώπους ἀγωνιστάς τῆς πίστεως, πού ἔφεραν τά στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, δηλαδή τά σημάδια τοῦ μαρτυρίου στό σῶμα τους. Εἶδε κάποιους νά κουτσαίνουν, νά εἶναι μέ ἕνα πόδι, νά μή βλέπουν, νά λείπει τό ἕνα μάτι ἤ καί τά δύο, νά ἔχουν ἕνα αὐτί ἤ κανένα. Νά λείπει τό ἕνα τους χέρι καί γενικά νά ἔχουν χάσει κάποιο ἀπό τά μέλη τοῦ σώματό τους. Νά εἶναι ἀκρωτηριασμένοι, φιλάσθενοι, ταλαιπωρημένοι ἀπό τίς φυλακίσεις, τά φρικτά βασανιστήρια, ἀπό τίς κάθε εἴδους κακουχίες χάριν τοῦ Χριστοῦ.
Συνεδέθη μέ μεγάλους Ἀσκητάς, τά εὐωδιαστά ἄνθη τῆς ἐρήμου. Διδάχθηκε τήν ἀγωνιστηκότητα. Πῆρε μαθήματα νηστείας, ἀγρυπνίας, προσευχῆς, ἀρετῆς καί ἁγιότητας. Ἀργότερα δέν ὑστέρησε καθόλου ἀπό αὐτούς. Ἀντίθετα πολλούς τούς ξεπέρασε. Γι᾿ αὐτό ὑπῆρξε καί ὀνομάσθηκε Μέγας σέ ὅλα μέ ὅλη τήν σημασία τῆς λέξεως. Εἶχε ὀρθόδοξη διδασκαλία, μά καί ὀρθόδοξη ζωή.
Πολύ συνέβαλε στή διαμόρφωση τοῦ ἤθους καί τοῦ χαρακτήρα του ἡ γνωριμία του μέ τόνκαθηγητή τῆς ἐρήμου, τόν Μέγα Ἀντώνιο, τοῦ ὁποίου συνέγραψε τόν βίο καί τήν πολιτεία. Μάλιστα, ὅταν ὁ Ἀθανάσιος ἔγινε Πατριάρχης, θεωροῦσε τιμή του νά ρίχνει νερό μέ ἕνα κανάτι, γιά νά πλένει ὁ Μέγας Ἀντώνιος τά χέρια του. Στίς δέ μεγάλες γιορτές μέ καμάρι φοροῦσε ἕνα λιωμένο καί τριμένο ράσο, πού ἦταν δῶρο ἀπό τόν Ἅγιο Ἀντώνιο.
Σέ ἡλικία 25 ἐτῶν χειροτονήθηκε διάκονος καί συνόδευσε τόν Πατριάρχη Ἀλέξανδρο στήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο. Ἦταν ὁ πρωτεργάτης στήν καταδίκη τῆς αἱρετικῆς διδασκαλίας τοῦ Ἀρείου. 33 ἐτῶν ἔγινε Πατριάρχης. Ἀπό τά 46 ἔτη ὡς πατριάρχης τά 17 τά πέρασε στήν ἐξορία. Πέντε φορές ἐξορίσθηκε καί ἀμέτρητες φορές κινδύνεψε ἡ ζωή του. Οἱ αἱρετικοί τόν πολέμησαν μέ λύσσα γιά τήν ἀγωνιστικότητα καί τό ὀρθόδοξο φρόνημά του. Ἀγωνίσθηκε ὅσο λίγοι.Ἦταν ὁ ἡρωικότερος τῶν Ἁγίων καί ὁ ἁγιότερος τῶν ἡρώων.
Εἶχε σημαντικότατο ποιμαντικό καί κοινωνικό ἔργο. Ἐνδιαφέρθηκε καί ἐθεράπευσε τίς ἀνάγκες τῶν μοναχῶν, κληρικῶν καί λαϊκῶν. Ἀνέπτυξε πλούσια ἀντιαιρετική δράση. Εἶχε πλούσιο συγγραφικό ἔργο. Ἐσχημάτισε τόν κανόνα τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Καθόρισε δηλαδή ποιά βιβλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι κανονικά καί ποιά νόθα καί ψευδεπίγραφα.
Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος εἶναι γιά ὅλους μας, γιά κάθε χριστιανό παράδειγμα πρός μίμηση. Τέτοιους χριστιανούς χρειαζόμαστε σήμερα, ἰδιαίτερα στίς ἡμέρες μας. Ἐλᾶτε λοιπόν νά τόν μοιάσουμε, νά τόν ἀκολουθήσουμε, νά τόν μιμηθοῦμε. Νά ἀκούσουμε τά μηνύματα, πού μᾶς στέλνει. Βέβαια, ἄν δέν θελήσουμε νά μιμηθοῦμε τήν ζωή τῶν Ἁγίων, δέν θά μπορέσουμε ποτέ νά κατανοήσουμε τά λόγια τους.
Γιά νά τελειώσουμε πρέπει νά σημειώσουμε δύο πράγματα.
Α. Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος εἶχε πνευματικό δάσκαλο καί ὁδηγό τόν Ἅγιο Ἀντώνιο. Αὐτό πάει νά μᾶς πεῖ, πώς τό σπουδαιότερο, πού μπορεῖ νά κάνει ἕνας ἄνθρωπος μικρός ἤ μεγάλος, εἶναι νά ἔχει πνευματικό, μά καί νά κάνει ὑπακοή σ᾿ αὐτόν. Διαβάζουμε στά Γεροντικά, ὅτι οἱ ὑποτακτικοί καί μόνο πού χρησιμοποιοῦσαν τό ὄνομα τοῦ πνευματικοῦ τους, κατόρθωναν δύσκολα πράγματα, σπουδαῖες ἀρετές καί ἔδιωχναν τούς δαίμονες. Εἶναι ἀπό τήν ἄλλη πλευρά πολύ ἐπικίνδυνο γιά κάποιον χριστιανό νά ζεῖ χωρίς πνευματικό.
Λέει ὁ Μέγας Βασίλειος: Ἄνθρωπος αὐτοσύμβουλος καθ᾿ ἑαυτοῦ πολέμιος. Ὁ ἄνθρωπος, πού δέν ἔχει πνευματικό νά τόν συμβουλεύεται, ἀλλά κάνει ὅ,τι ὁ ἴδιος θέλει, εἶναι ἐχθρός τοῦ ἑαυτοῦ του. Ὁ πνευματικός θά μᾶς διδάξει, θά μᾶς ὑποδείξει τί καί πῶς θά τό κάνουμε. Αὐτός θά μᾶς ὁδηγήσει κοντά στό Θεό. Καί ἄν ἀκόμη κάποια φορά τά χαλάσουμε μέ τόν Θεό, αὐτός θά μᾶς ἐπανασυνδέσει μαζί του.
Γι᾿ αὐτό εἶπε κάποιος σοφός Γέροντας: Εἶναι προτιμότερο νά τά χαλάσεις μέ τόν Θεό, παρά μέ τόν Πνευματικό σου. Γιατί, ἄν τά χαλάσεις μέ τόν Θεό, ὁ Πνευματικός θά τακτοποιήσει καί πάλι τήν ὑπόθεση, θά σιάξει τά πράγματα. Μά ἄν τά χαλάσεις μέ τόν Πνευματικό σου, ποιός θά σέ βοηθήσει; Τότε θά εἶναι πολύ δύσκολα γιά σένα.
Β. Νά ἔχουμε φωτεινά πρότυπα, τά ὁποῖα θά ἀκολουθοῦμε στή ζωή μας. Νά προσπαθοῦμε νά μιμηθοῦμε σωστούς καί ἁγίους ἀνθρώπους.
Στίς 14 Ὀκτωβρίου γιορτάζει ἡ Ἁγία Παρασκευή ἡ νέα, ἡ Ἐπιβατινή. Διαβάζουμε στόν βίο της, ὅτι ἔλαβε τήν σταθερή ἀπόφαση νά μιμηθεῖ τήν ἄλλη μεγάλη Ἁγία, τῆς ὁποίας εἶχε τό ὄνομα. Ζοῦσε ἀκριβῶς τήν ζωή τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς τῆς Ὁσιομάρτυρος. Ἀκολουθοῦσε καί ἀντέγραφε πιστότατα τόν βίο της, ἔτσι ἔφτασε καί ἡ ἴδια σέ ὕψη ἁγιότητας.
Ὁ Τίμιος Πρόδρομος εἶχε ὡς πρότυπο τόν Προφήτη Ἠλία. Ἦταν πιστό ἀντίγραφο ἐκείνου.
Ἀπό τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο μαθαίνουμε, ὅτι οἱ χριστιανοί ἐθαύμαζαν πολύ τόν Μέγα Βασίλειο. Μελετοῦσαν τά συγγράμματά του καί προσπαθοῦσαν νά μιμηθοῦν τήν ζωή του, ἀκόμη τό ὕφος του, τήν φωνή καί τό περπάτημά του.
Ἀπό τήν ἑλληνική ἱστορία γνωρίζουμε, ὅτι ὁ Μ. Ἀλέξανδρος ἐθαύμαζε πολύ τόν Ἀχιλλέα. Συχνά διάβαζε τήν Ἰλιάδα καί πάντοτε τήν εἶχε κάτω ἀπό τό προσκέφαλό του.
Ὅλα αὐτά θέλουν νά μᾶς ποῦν, ὅτι πρέπει νά ἔχουμε πρότυπα φωτεινά, πρότυπα ἀρετῆς καί ἁγιότητας. Καί, δόξα τῷ Θεῷ, ἔχουμε τέτοια πολλά.
Τά πρότυπα τῶν σημερινῶν ἀνθρώπων, κυρίως τῶν νέων, ποιοί εἶναι; Δέν εἶναι κἄν ἄνθρωποι, εἶναι ἀνθρωπάρια. Δέν εἶναι ἄνθρωποι, ἀλλά ἀπάνθρωποι καί ὑπάνθρωποι. Ἄνθρωποι μέ ἄγρια ὄψη, ἀγριώτερη δέ καρδιά, ἄθεοι καί ἄπιστοι, ἕρμαια τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας, ἀστέρια τοῦ βούρκου, ἄνθρωποι τῆς αἰσχύνης, χωρίς ἀξίες καί ἰδανικά. Γι᾿ αὐτό ἀπό τό κακό πᾶμε στό χειρότερο. Πῶς εἶπε ὁ Κύριος; Τυφλός τυφλόν ἐάν ὁδηγῇ ἀμφότεροι εἰς βόθυνον ἐμπεσοῦνται.
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἔχουμε κι᾿ ἐμεῖς σήμερα τό πρότυπό μας, τόν ἅγιο Ἀθανάσιο, τόν στύλο τῆς Ὀρθοδοξίας. Θά πρέπει ὅμως νά τόν τιμοῦμε, νά τόν εὐλαβούμεθα. Νά σκεφτοῦμε, ὅτι οἱ ἅγιοι ἀγωνίσθηκαν, βασανίσθηκαν, ὑπέφεραν καί πέθαναν γιά τοῦ Χριστοῦ τήν πίστη τήν ἁγία. Ἔχουμε χρέος νά φανοῦμε ἀντάξιοι αὐτῶν τῶν ἁγίων. Διαφορετικά θά σηκωθοῦν οἱ πέτρες καί θά πέσουν πάνω στά κεφάλια μας. Στόν καιρό τῶν διωγμῶν οἱ κατακόμβες ἦταν γεμᾶτες. Σήμερα, σέ καιρό εἰρήνης, στούς Ναούς οἱ ἐκκλησιαζόμενοι εἶναι μετρημένοι καί σχεδόν πάντοτε οἱ ἴδιοι.
Σέ ἀνάλογη περίπτωση ἔλεγε ὁ ἱ. Χρυσόστομος: Χαίρομαι γιά τούς παρόντες, θλίβομαι ὅμως γιά ὅσους εἶναι ἀπόντες. Βλέπω μεγάλη προθυμία στά διαβολικά πράγματα. Τά θέατρα καί τά γήπεδα κάθε μέρα προσκαλοῦν κι᾿ εἶναι πάντοτε γεμᾶτα. Ὅλοι ἀφήνουν τίς ἐργασίες τους καί τρέχουν ἐκεῖ. Κανείς δέν προβάλλει σάν δικαιολογία τίς ἀσχολίες του. Δεν σέβεται ὁ γέροντας τά λευκά μαλλιά του. Δέν κρατάει ὁ νέος τήν ἀξιοπρέπειά του. Ὅλοι τρέχουν σέ πονηρά θεάματα καί φεύγουν πονηρώτεροι ἀπ᾿ ὅ,τι πῆγαν. Ἀπό τήν Ἐκκλησία ὅμως θά ἀναχωρήσουμε γεμᾶτοι εὐλογία ἀπό τόν Χριστό καί τούς Ἁγίους καί ὅμως δέν τό κάνουμε, ἀδιαφοροῦμε.
Ἄς μάθουμε νά τιμοῦμε τούς Ἁγίους μας, γιά νά ἔχουμε τήν χάρη τους καί τήν εὐλογία τους. Νά μᾶς δίνουν δύναμη, γιά νά προκόψουμε στή ζωή καί νά κατακτήσουμε τούς οὐρανούς. Ἀμήν.-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου